Het vaststellen van een schadebedrag was veertig jaar geleden vaak nattevingerwerk. Tot grote ergernis van de Tweede Kamer. Die drong aan op meer structuur. Verzekeraars haalden Audatex naar Nederland. Solera’s Arnold Schultz over schadecalculatie vroeger en nu.
Hoe veel tijd kost het vervangen van een BMW-portier? De fabriek gaf één uur op. De schade-experts en dealers schreeuwden moord en brand: dat kost 3 á 4 uur. Arnold Schultz en zijn collega’s van Audatex Nederland BV, het huidige Solera, zagen maar één oplossing: “We hebben in een werkplaats de vervanging op video vastgelegd. Met de stopwatch in de hand.” Het portier bleek in één uur te vervangen zijn. “Einde discussie.”
Oplopende strijd
Het was ‘de strijd tussen handmatig en Audatex’. Arnold: “Handmatig stond voor de schadeschatting van de expert of schadehersteller; Audatex stond voor de standaardopgaven van de fabrikant. Die strijd kon flink oplopen.” De opnames waren nodig om van Audatex een door alle partijen geaccepteerde database voor schadeherstelbegroting te maken. “Zo hebben we wel meer reparaties vastgelegd.”
Kamervragen
Meer standaardisering was precies waar de politiek begin jaren tachtig om vroeg. Arnold: “De autoschadesector was een grijs gebied. Jouw schadebedrag hing af van hoe goed jouw schade-expert kon opschieten met de dealer of het schadeherstelbedrijf. Een vergelijkbare schade viel voor de ene consument duurder uit dan voor de andere. De Tweede Kamer vroeg verzekeraars daar wat aan te doen.”
Gegevens op ponskaarten
De oplossing lag in Duitsland. Voor een schadebegroting was vroeger veel onderzoek nodig: wat zijn de prijzen van onderdelen? Hoeveel tijd kost de montage? Wat kost de lak? Hoe lang duurt het spuiten? Expertisebureau Reuter in het Duitse Minden begon in 1966 het tijdrovende proces te automatiseren. Fabrieksgegevens over onderdelen en hersteltijden werden opgeslagen op ponskaarten. Daarmee was Audatex - Auto Data Expertise - geboren, het begin van de standaardisatie in de schadeherstelsector.
In zijn eer aangetast
Zes grote verzekeraars verwierven de Audatex-licentie voor Nederland: Centraal Beheer, Interpolis, Nationale Nederlanden, Delta Lloyd, AEGON en AMEV. Gezamenlijk richtten ze in 1981 Audatex Nederland BV op. Door ook de FOCWA, BOVAG, RAI, ANWB, verzekeraars en expertisebureaus aandeelhouder te maken, werd Audatex meteen de norm voor schadecalculaties in ons land. Hoewel, meteen… Arnold: “De schade-expert was er niet altijd even blij mee. Die was voorheen de regisseur en onderhandelde over het schadebedrag. Nu ging de computer dat werk doen. Hij voelde zich in zijn eer aangetast.”
Alles per post
Toen Arnold Schultz in 1986 bij Audatex Nederland kwam werken waren de ponskaarten al vervangen voor de eerste pc’s, toen nog met 5 ¼ inch-floppy’s. Een schade-expert pakte een formulier (AEF) met daarop alle onderdelen van een auto en gaf aan wat vervangen en hersteld moest worden. Per post stuurde hij het formulier op naar Audatex Nederland of een verzekeringsmaatschappij. Daar werden de gegevens van het formulier ingevoerd in de pc.
Week wachten
Arnold: “Wij hadden in Zeist twee van die invoerstations. Daarnaast stond een grote kast, dat was het modem waarmee we belden naar de mainframe van Audatex in Duitsland. Met veel gepiep en geknars werden de codes verzonden waarna we een calculatie terugkregen. Die ging dan weer per post naar de schade-expert. Die moest dagen, soms wel een week wachten.”
Elektronisch netwerk
De snelheid en efficiency van calculatieberekeningen volgden het tempo van de toenemende transparantie en automatisering van de maatschappij. “Eind jaren tachtig introduceerden we een elektronisch netwerk, al snel daarna kwam de eerste laptop, nog dikker dan een telefoonboek. Met een heel klein schermpje, toetsenbordje en een modem. Vijftien kilo woog het geheel. Ik heb er hier in Zeist nog één liggen”, lacht Arnold. De expert kon nu ook op locatie de gegevens invoeren, een paar polaroidfoto’s maken en vervolgens de calculatie printen. Later volgde ook de pencomputer.
‘Digitale’ foto’s
Grotere schadeherstellers gingen zelf calculeren en stuurden hun begroting via het modem rechtstreeks naar de verzekeraar, zonder tussenkomst van een expert. Dat nam met de introductie van AudaImage in 1994 een enorme vlucht. Arnold: “Het is nu bijna niet meer voor te stellen, maar we hadden een manier ontdekt om de voorloper van de digitale foto te maken. Schadeherstellers konden met een videocamera rond de auto lopen, deze vervolgens op hun pc de beelden stilzetten en een soort screenshot maken. Die konden ze aan hun elektronisch dossier toevoegen. Dat was zo innovatief, dat ze vanuit andere branches naar Zeist kwamen om te kijken hoe we dat deden. En verzekeraars konden vanaf toen de schade vanachter hun bureau beoordelen, daar was geen schade-expert meer bij nodig.”
Filters en algoritmes
Werd een schadebegroting vroeger door een persoon beoordeeld, nu sporen filters en algoritmes het grootste gedeelte van de afwijkingen op. Gekoppeld aan alle onderdelen en verwerkingstijden van meer dan zestienhonderd automodellen, maakt van Audatex de meest complete assortimentslijst van Nederland. “Van Peugeot 208 tot Porsche 911: Audatex is uitgegroeid tot een enorme database. En we hebben ervoor gezorgd dat je de calculaties kunt gebruiken voor bijvoorbeeld dossiervorming, bestelprocessen, managementrapportages en financiële bewijsvoering.”
En over tien jaar?
Toen Arnold meer dan dertig jaar geleden begon bij Audatex Nederland werd het calculatiesysteem in zes, zeven landen gebruikt. Vandaag de dag zit Solera in negentig landen. Hoe ziet het er over tien jaar uit? “Wie weet?”, mijmert Arnold. “We zijn nu al met een app bezig waarop de consument zelf foto’s maakt en aangeeft waar de schade zit. De berijder doet dan de eerste stap van de schadecalculatie. Het zijn ontwikkelingen die je vroeger nooit had kunnen bedenken.”